Hoa thược dược không chỉ là một loài hoa quen thuộc mà còn là biểu tượng của sự truyền thống và văn hóa của người Việt. Việc trồng hoa thược dược để chưng Tết đã trở thành một phong tục quen thuộc mỗi khi Xuân về. Tuy nhiên, để đảm bảo rằng hoa thược dược sẽ nở đúng vào dịp Tết, bạn cần phải biết kỹ thuật trồng và chăm sóc cây một cách hợp lý. Dưới đây là một số cách trồng hoa thược dược đẹp và nở đúng dịp Xuân về…
Chuẩn bị trước khi trồng
Hoa thược dược trồng vào tháng mấy
Hoa thược dược có thể trồng suốt cả năm. Tuy nhiên, thời điểm phù hợp nhất là vào mùa Thu Đông, khi đó cũng là thời điểm lý tưởng để hoa nở đón Tết. Đây là loài hoa ưa khí hậu mát mẻ, với nhiệt độ lý tưởng cho sự phát triển là từ 15 đến 30 độ C.
Hoa thược dược cần ánh sáng vừa phải, và cây thường yêu cầu độ ẩm cao, nhưng không nên để cây ngập úng, vì điều này có thể gây ra tình trạng thối rễ trong thời gian ngắn.
Chọn giống hoa thược dược
Hiện nay tại Việt Nam, hoa thược dược có nhiều loại giống phổ biến và được trồng rộng rãi khắp mọi nơi trên đất nước. Các loại giống này thường được phân chia thành ba nhóm:
- Hoa thược dược lùn: Chiều cao dưới 40 cm, thích hợp để trồng trong chậu.
- Hoa thược dược trung: Chiều cao từ 40 đến 80 cm, phù hợp cho việc trồng trong chậu và cắt cành.
- Hoa thược dược cao: Chiều cao trên 80 cm, thích hợp để trồng ngoài đất và cắt cành.
Hoa thược dược là loài cây cho hoa nhiều, với đa dạng màu sắc. Hiện nay, có hai loại hoa chính là hoa đơn và hoa kép. Bạn có thể lựa chọn giống hoa tùy thuộc vào sở thích và điều kiện trồng. Thược dược có thể được nhân giống bằng hạt, củ hoặc giâm cành.
Đất trồng và dụng cụ trồng
Hoa thược dược có thể được trồng trên đất của nhiều loại, nhưng cây sẽ phát triển mạnh mẽ nhất khi được trồng trên đất mùn phèn, phong phú dinh dưỡng. Bạn có thể mua đất sẵn sàng hoặc tự trộn đất với phân bò giàu dinh dưỡng, phân gà, phân trùn quế, vỏ trấu, xơ dừa, than bùn, hoặc mùn hữu cơ… Trước khi trồng, bạn nên bón lót với vôi và để đất phơi ải từ 15 đến 20 ngày để loại bỏ các mầm bệnh có thể có trong đất.
Bạn có thể sử dụng các vật liệu sẵn có như bao xi măng, bao tải, chậu, khay, hoặc thùng xốp để trồng hoa thược dược, đặc biệt là trên những mảnh đất trống trong vườn. Nhớ đục lỗ ở dưới đáy của các khay để thoát nước. Hoa thược dược thích nhiệt độ từ 15 đến 30 độ C. Đây là loại cây yêu ánh sáng, thích độ ẩm cao, nhưng không thích chịu nước ngập úng.
Cách trồng hoa thược dược
Cách trồng hoa thược dược bằng hạt
Cách trồng cây bằng việc giao hạt có thể được áp dụng như sau: Đầu tiên, hãy ngâm hạt giống hoa thược dược trong nước ấm, nước có độ ẩm tương tự như nước tắm hàng ngày, trong khoảng một giờ. Sau đó, vớt hạt ra và để ráo.
Tùy thuộc vào loại hạt giống, bạn có thể trực tiếp gieo hạt vào khay ươm mà không cần phải ngâm trước.
Tiếp theo, trộn đất phù sa và phân giun theo tỷ lệ 50% phân giun hoặc đất Tribat với 50% đất phù sa. Bạn có thể mua đất sạch hoặc tự trộn đất sao cho đạt được đặc tính tơi xốp và thoát nước.
Đổ hỗn hợp đất và phân ủ vào chậu hoặc khay ươm, sau đó đặt từng hạt vào các ô của khay, ẩm hạt và tưới nhẹ bề mặt đất. Nhẹ nhàng đẩy hạt vào trong đất. Để đảm bảo môi trường ẩm ướt, bạn có thể đậy bằng một túi nilon trong suốt và giữ cố định bằng dây cao su. Nếu sử dụng khay ươm, hãy đậy bằng nắp khay. Sau khoảng 7 – 10 ngày, hạt sẽ nảy mầm và sau vài tuần sẽ phát triển thành cây con.
Khi lá đã lớn, cây con đã sẵn sàng để cấy vào chậu, bồn hoa hoặc sân vườn. Bạn có thể giữ cây bằng lá và nhẹ nhàng tách chúng ra khỏi đất.
Cuối cùng, nhẹ nhàng cấy cây con vào chậu đã trộn sẵn đất trồng và phân hữu cơ đa năng, sau đó chắc chắn và tưới nước đều.
Cách trồng hoa thược dược bằng cành
Lựa chọn những cành hoặc chồi non, chưa quá già nhưng cũng không quá non, có sức sống mạnh mẽ và dài từ 6 – 8cm, mỗi cành cần có từ 3 – 4 lá xanh tươi, không bị nhiễm sâu bệnh để tiến hành giâm. Cành to với lá nhiều thì nên giâm thưa (khoảng 3 x 3cm); cành nhỏ và ít lá thì giâm dày hơn (khoảng 2,5 x 2,5cm); thời điểm thu giâm có thể dày hơn so với mùa hè.
Cành được cắt vào buổi sáng, sau đó được xử lý và giâm ngay để tránh mất nước, làm cây mất độ ẩm có thể ảnh hưởng đến quá trình ra rễ. Sử dụng các chất kích thích sinh trưởng như IAA, IBA hoặc NAA với nồng độ pha loãng từ 25 – 50ppm, sau đó ngâm gốc cành vào dung dịch trong khoảng 10 – 15 giây để kích thích cây phát triển rễ mạnh mẽ.
Cành được cắm sâu vào đất khoảng 1,5 – 2cm trên nền luống hoặc trong các khay nhựa sạch. Có thể thực hiện giâm cây bằng hai cách: giâm khô (cắm gốc cành vào cát sạch và sau đó tưới nước) hoặc giâm ướt (tưới nước cho cát ẩm và sau đó giâm cành). Thời gian cần cho cành phát triển ra rễ dao động từ 10 – 15 ngày tùy thuộc vào điều kiện thời tiết. Cần tưới nước đủ cho cành giâm để khích lệ sự phát triển của rễ. Sau khoảng 12 – 15 ngày từ lúc giâm, cây đã có thể được bứng ra vườn để trồng tiếp.
Cách trồng hoa thược dược bằng củ
Trồng thược dược không phải là chuyện đơn giản. Bạn cần bắt đầu bằng việc đặt củ vào giữa đất trong chiếc chậu trồng, sau đó tưới nước nhẹ nhàng để đất giữ ẩm. Khi chồi mọc lên từ mặt đất, bạn cần loại bỏ chồi thừa, chỉ giữ lại một hoặc hai chồi lớn nhất.
Thược dược có thời gian ra hoa nhanh, chỉ khoảng 50 – 60 ngày sau khi trồng. Điều này có nghĩa là bạn cần tính toán kỹ lưỡng để cây ra hoa đúng dịp Tết.
Cây thược dược cần ánh sáng nhiều, vì vậy hãy trồng nó ở nơi có ánh sáng tự nhiên. Nhưng khi cây chuẩn bị ra hoa, bạn cần chuyển nó vào một nơi tối, nơi mát mẻ để khuyến khích việc ra hoa. Đồng thời, đừng quên tưới nước vào buổi sáng và buổi tối để giữ độ ẩm cho đất, tránh tình trạng cây bị khô héo.
Trước khi hoa nở, hãy cắt bỏ các chồi trên nhánh non, chỉ giữ lại hai hoặc ba nhánh lớn nhất. Đặt chậu ở nơi có ánh sáng và tưới nước khi bề mặt đất khô.
Sau khi hoa nở, hãy cắt tỉa cây để chỉ giữ lại hai hoặc ba nhánh để thúc đẩy sự phát triển của chồi mới. Trong thời gian này, hãy bón phân mỗi tháng một lần.
Sau khoảng 10 – 15 ngày sau khi trồng, hãy bón phân hữu cơ hoặc phân hóa học pha loãng. Tiếp tục bón phân mỗi 20 – 30 ngày để đảm bảo cây nhận đủ dưỡng chất.
Những lưu ý sau khi trồng thược dược
Thời gian hoa nở
Để hoa thược dược nở đúng vào dịp Tết, bạn cần chọn thời điểm trồng và bấm ngọn phù hợp tùy theo cách trồng:
Nếu bạn sử dụng cây con có thời gian sinh trưởng từ 90 – 100 ngày, hãy bắt đầu trồng từ giữa tháng 9 theo lịch âm, sau đó bấm ngọn 2 lần, lần lượt là vào ngày 20 và ngày 40 sau khi trồng.
Trong trường hợp bạn trồng từ hạt hoặc củ với thời gian sinh trưởng từ 110 – 140 ngày, bạn cần bắt đầu trồng sớm hơn. Bấm ngọn từ 1 đến 2 lần tùy thuộc vào tình trạng sinh trưởng của cây.
Chăm sóc
Trong mùa khô, hãy tưới nước cho cây một lần vào buổi sáng sớm. Khi mùa mưa đến, đảm bảo làm việc thoát nước tốt để tránh tình trạng cây bị thối hoặc úng.
Hãy luôn nhổ cỏ, vun đất và tưới nước đều để đất luôn giữ ẩm, tránh xới đất quá nhiều để không làm hỏng rễ cây.
Cắt tỉa bớt tất cả các chồi non trên nhánh từ lá thứ ba trở lên. Đặt chậu ở nơi có ánh sáng mặt trời đầy đủ và tưới nước khi đất trong chậu khô.
Khi cần, hãy cắt tỉa cây chỉ để lại 2 – 3 nhánh để thúc đẩy sự phát triển của chồi nách và có thể ra hoa một lần nữa vào mùa Thu. Trong quá trình cây đang ra hoa, hãy bón phân mỗi tháng một lần.
Loại hoa này cần ánh sáng đầy đủ, nhưng khi gần đến lúc ra hoa, cần giảm ánh sáng và tạo điều kiện mát mẻ để kích thích chồi hoa phát triển, vì vậy hãy đặt cây ở nơi không tiếp xúc với sương mù.
Khoảng 10 – 15 ngày sau khi trồng cây, hãy bón phân hữu cơ như phân bò, phân dê, phân trùn quế, phân gà hoặc phân DAP pha loãng. Tiếp tục bón phân mỗi 20 – 30 ngày một lần.
Phòng trừ sâu bệnh hại
Hoa thược dược thường gặp phải vấn đề của sâu ăn lá, sâu cuốn lá và các loại nấm tấn công. Bệnh đốm lá thường xuất hiện nhiều vào mùa mưa, khi thời tiết ẩm ương, trên lá sẽ xuất hiện những đốm vàng rồi lan ra thành những đốm nâu tròn. Trong trường hợp này, bạn có thể sử dụng nước Zineb 0,1% và Boocdo 0,5% để phun thuốc.
Khi cây bị thối rễ, nguyên nhân chủ yếu là do tưới quá nhiều nước, làm cho đất trở nên quá ẩm. Để khắc phục tình trạng này, cách duy nhất là phải rửa sạch vùng rễ bằng dung dịch rượu 60 độ, sau đó thực hiện việc trồng lại cây.
Thu hoạch hoa
Nếu bạn chăm sóc chu đáo, hoa thược dược sẽ bắt đầu nở hoa sau khoảng 50 – 60 ngày từ khi bạn trồng chúng.
Thời gian thu hoạch hoa thược dược, màu sắc rực rỡ, đúng vào mùa Tết nguyên đán, thường kéo dài từ cuối tháng Chạp đến giữa tháng Giêng theo lịch m. Những bông hoa thu hoạch được có thể là toàn bộ chậu hoặc là những cành hoa cắt. Nếu bạn chăm sóc cho chúng cẩn thận, bạn sẽ thấy chậu hoa thược dược nở rộ, mang lại vẻ đẹp rực rỡ cho không gian dịp Tết.
Hi vọng qua bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách trồng hoa thược dược và chăm sóc để cây có thể nở hoa đẹp.