Bệnh nấm phấn trắng là một trong những bệnh thường gặp trên cây trồng, đặc biệt là đối với Hoa Thược Dược. Để nhận biết cây bị nhiễm bệnh, bạn có thể thấy lớp phấn màu trắng phủ trên bề mặt lá, thân và cành của cây. Bệnh này ảnh hưởng nghiêm trọng hơn đối với cây non trong mùa xuân khi có độ ẩm cao. Nếu không có các biện pháp phòng trừ và điều trị kịp thời, bệnh phấn trắng có thể gây hạn chế nghiêm trọng đến sự phát triển của cây. Chúng tôi sẽ cung cấp thông tin chi tiết về bệnh phấn trắng, cách nhận biết, cũng như các phương pháp phòng và điều trị bệnh này qua bài viết dưới đây.
Bệnh nấm phấn trắng là gì?
Bệnh nấm phấn trắng trên cây trồng là một hiện tượng phổ biến do nấm gây ra, chủ yếu từ nhóm Erysiphales. Bệnh xuất hiện khi hàng trăm sợi nấm và bào tử nấm kết hợp với nhau, tồn tại trong tàn dư hạt giống nhiễm bệnh và lây lan nhờ gió.
Bệnh thường tấn công cây trồng ngay từ giai đoạn mầm non khi môi trường có độ ẩm cao. Tuy nhiên, khi thời tiết khô ráo, bào tử nấm bệnh dễ dàng lan rộng trên đồng ruộng, gây hại lớn cho cây trồng.
Nguyên nhân gây bệnh nấm phấn trắng
Bệnh nấm phấn trắng do nấm Sphaerotheca pannosa var. gây ra, là một loại nấm ký sinh chuyên tính (ngoại ký sinh) với sợi nấm lan rộng che phủ kín bề mặt mô bệnh và tạo vòi hút trong các tế bào cây. Bào tử phân sinh hình trứng, đơn bào, không màu, và truyền lan nhờ gió và mưa.
Nguyên nhân chính gây bệnh nấm phấn trắng là do độ ẩm không khí cao, kết hợp với mưa nhỏ hoặc mưa phùn, hoặc do tưới nước muộn về đêm. Bệnh phát triển mạnh vào cuối đông và đầu xuân khi có sự chênh lệch lớn giữa nhiệt độ ban ngày và ban đêm. Khi cây bị bệnh nấm phấn trắng, tuyệt đối không được sử dụng phân bón lá, vì nếu phun sẽ khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
- Điều kiện Phát triển: Bệnh nấm phấn trắng phát triển mạnh trong điều kiện độ ẩm tương đối cao trên 95%, nhiệt độ từ 20°-30°C (68°-86°F) và cường độ ánh sáng yếu. Bệnh thường bùng phát vào mùa xuân và mùa thu khi có sự chênh lệch lớn giữa nhiệt độ ban ngày và ban đêm. Nhiệt độ trên 32°C (90°F) có thể tiêu diệt một số loại nấm và bào tử gây bệnh, và sự hiện diện của nước tự do có thể làm giảm khả năng nảy mầm của bào tử.
- Thời điểm và Môi trường Phát sinh: Bệnh thường xuất hiện từ tháng 2 đến tháng 6, 7, đặc biệt trong điều kiện thời tiết mưa nắng thất thường. Khi cây phát triển chồi nụ hoa, nấm phấn trắng cũng có điều kiện thuận lợi để phát tán và lây lan trong vườn. Việc trồng cây với mật độ cao và bón nhiều phân đạm vô cơ cũng tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển.
- Tác động: Nấm phấn trắng là một loại nấm ký sinh chuyên tính với sợi lan rộng, che phủ bề mặt mô bệnh và tạo vòi hút trong các tế bào cây. Bào tử phân sinh hình trứng, đơn bào, không màu và lan truyền nhờ gió và mưa. Nhiệt độ cao trên 32°C (90°F) có thể tiêu diệt một số loại nấm và bào tử, trong khi nước tự do làm giảm khả năng nảy mầm của bào tử.
Cách nhận biết bệnh nấm phấn trắng ở hoa thược dược
Bệnh nấm phấn trắng là một trong những vấn đề thường gặp ở cây cảnh, đặc biệt là các loại cây trong vườn ươm, hoa và cây thân gỗ. Dấu hiệu dễ nhận biết của bệnh là lớp bột màu trắng đến xám xuất hiện trên lá, đôi khi trên thân và hoa. Tùy thuộc vào giống cây, loài nấm, điều kiện môi trường và tuổi của cây khi bị nhiễm bệnh, bệnh phấn trắng có thể chỉ gây mất thẩm mỹ hoặc nghiêm trọng hơn làm lá cây biến dạng, đổi màu, khô héo và rụng sớm.
Ban đầu, bệnh xuất hiện dưới dạng những đốm trắng trên tán lá, gân lá và phiến lá. Sau đó, lá cây bị nhiễm bệnh sẽ bắt đầu cuộn lại, biến dạng, chuyển sang màu nâu hoặc vàng, rồi khô héo và rụng. Nếu không được điều trị kịp thời, cây sẽ dần suy yếu, mất khả năng phục hồi và cuối cùng chết.
Để nhận biết bệnh nấm phấn trắng ở hoa thược dược, bạn có thể dựa vào các dấu hiệu sau: Trên cả hai mặt lá, thường thấy rõ hơn ở mặt trên, xuất hiện lớp phấn trắng, và lớp phấn này cũng có thể xuất hiện trên thân, nụ hoa và cánh hoa. Ban đầu, bệnh xuất hiện dưới dạng những đốm trắng nhỏ trên lá, gân lá và phiến lá. Sau một thời gian, lá bắt đầu cuộn lại, biến dạng và trở nên móp méo. Lá dần chuyển sang màu nâu hoặc vàng, mất đi màu xanh tự nhiên, rồi khô héo và rụng sớm hơn bình thường. Cây thược dược bị nhiễm bệnh sẽ trở nên suy yếu, mất khả năng phát triển bình thường. Nụ hoa và cánh hoa có thể bị phủ một lớp phấn trắng, làm hoa kém phát triển và xấu đi.
Cách phòng và trị bệnh nấm phấn trắng ở hoa thược dược
Bệnh nấm phấn trắng thường xuất hiện trên lá già của cây thược dược và phát triển mạnh vào cuối đông, đặc biệt khi có mưa nhỏ về đêm. Điều này làm tăng độ ẩm không khí, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát triển. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ làm hỏng lá, khiến cây thược dược lụi tàn. Khi nấm bệnh tấn công, cây không thể phát triển ngọn, lá cây trở nên trắng và chuyển dần sang màu vàng.
Để phòng và trị bệnh nấm phấn trắng ở hoa thược dược, cần áp dụng các biện pháp sau:
- Phun Thuốc Sớm: Khi phát hiện cây mới bị nhiễm bệnh nấm phấn trắng, cần phun thuốc trừ nấm càng sớm càng tốt. Nếu cây bị nặng, cần mất một thời gian sau mới khôi phục lại được.
- Theo Dõi Thường Xuyên: Thường xuyên theo dõi cây trồng để phát hiện bệnh phấn trắng kịp thời. Các dịch bệnh thường phát triển qua đêm do sự lây nhiễm ở mức độ thấp không được phát hiện.
- Cắt Tỉa và Vệ Sinh: Cắt bỏ những cây bị nhiễm bệnh hoặc những mô bị bệnh. Đặt vật liệu bị bệnh vào túi nhựa để ngăn bào tử lây lan. Làm sạch nhà kính kỹ lưỡng giữa các vụ mùa, loại bỏ tất cả các loại cỏ dại và cây trồng tự nhiên.
- Sử Dụng Giống Kháng Bệnh: Chọn giống cây khỏe, kháng bệnh. Nhiều giống cây cảnh như hoa hồng, thu hải đường, hoa păng-xê, Zinnia, Monarda và Phlox đã được nhân giống để có khả năng kháng bệnh.
- Thông Thoáng và Điều Chỉnh Môi Trường: Tránh trồng quá nhiều cây và đảm bảo sự lưu thông không khí tốt. Giữ mức độ ẩm tương đối thấp trong nhà kính bằng cách kết hợp sưởi ấm và thông gió vào cuối buổi chiều và sáng sớm.
- Bón Phân Cân Đối: Bón phân cân đối, không bón dư thừa đạm. Khi bệnh chớm phát sinh và gây hại có thể sử dụng thuốc trừ nấm chứa các hoạt chất như Difenconazole, Azoxystrobin (ví dụ: thuốc Amistartop 325sc, Paramax 400sc). Phun thuốc theo nồng độ hướng dẫn trên bao bì và phun cả mặt trên và mặt dưới của lá.
- Phun Thuốc Nhắc Lại: Nếu vườn hoa bị nhiễm bệnh nặng, cần phun thuốc nhắc lại lần hai sau lần một 3-5 ngày. Nên luân phiên thay đổi thuốc giữa các lần phun để tăng hiệu quả điều trị.
- Tạo Môi Trường Sạch và Thoáng: Vệ sinh đồng ruộng, loại bỏ những lá, chồi, cành bị bệnh và tiêu hủy càng xa cây càng tốt. Làm thông thoáng mặt luống, trồng đúng mật độ, không trồng quá dày để giảm độ ẩm, giúp cây và lá nhận được nhiều ánh sáng. Nếu trồng trong nhà lưới, nhà kính cần chú ý tăng cường thông gió, giảm bớt nhiệt độ và độ ẩm. Thường xuyên cắt tỉa nụ hoa khi tàn, cắt tỉa cành tạo tán, cắt bỏ cành phụ.
Bệnh nấm phấn trắng ở hoa thược dược dễ dàng phòng trị nếu được phát hiện sớm và áp dụng phun thuốc kịp thời để ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Việc phát hiện và thực hiện các biện pháp phòng trừ đặc biệt quan trọng vào cuối đông và đầu xuân, khi mà bệnh thường phát triển mạnh. Trong thời tiết mưa, bệnh có nguy cơ tái phát lại cao, vì vậy cần thường xuyên quan sát và chủ động phòng ngừa khi vào mùa mưa.
Việc phòng và trị bệnh nấm phấn trắng ở hoa thược dược cần được thực hiện cẩn thận và đều đặn để đảm bảo cây luôn khỏe mạnh và phát triển tốt.